Տասնորդական կոտորակների բազմապատկումը
Երկու տասնորդական կոտորակներ բազմապատկելու համար պետք է՝
1) թվերը բազմապատկել` անտեսելով ստորակետները
2) արտադրյալում աջից ստորակետով անջատել այնքան թվանշան, որքան թվանշան կա ստորակետից հետո երկու կոտորակներում միասին
Բազմապատկենք 11,1 և 0,2 թվերը: Թվերը բազմապատկում ենք՝ անտեսելով ստորակետները: Ստանում ենք՝ 111⋅2=222: Ստորակետով աջից անջատենք երկու թվանշան (յուրաքանչյուր կոտորակում ստորակետից հետո կա մեկական թվանշան՝ միասին կա երկու թվանշան)՝ 11,1⋅0,2=2,22:
Դիտարկենք ևս երկու օրինակ՝
753,4⋅0,01=7,534
0,3⋅20,1=6,03
Եթե արդյունքում ստացվում է ավելի քիչ թվանշան, քան պետք է անջատել ստորակետից հետո, ապա արտադրյալի վերջում կցագրում են զրո կամ մի քանի զրոներ:
753,4⋅0,001=0,7534
41,37⋅0,001=0,04137
0,25⋅0,03=0,0075
Մեծ թվերը բազմապատկելիս կիրառում են «սյունակով» բազմապատկման եղանակը՝
231,2⋅4,5=1040,40=1040,4
Դասարանական աշխատանք
- Կատարիր բազմապատկում․
ա) 3,81 • 2,95 =11,2395
բ) 16,387 • 0,29 =3,75223
գ) 0,782 • 0,55 =0,43010
դ) 17,32 • 896,1 =15520,452
ե) 1,11 • 0,32 =0,3552
զ) 0,92 • 10,03 =9,2276
է) 0,1 • 0,001 =0,0001
ը) 23,57 • 8,192 = 193,08544
թ) 17,17 • 17,17 =294,8089
- Կատարիր գործողությունները և համեմատիր արդյունքները․
ա) 3,76 • 0,1 > 10,26 • 0,03
0,387>0,3076
բ) 5,71 • 23 և 2,8 • 45
131,33 > 12,6
գ) 1,92 • 8,4 և 17,5 • 0,8
16,128>1400
դ) 4,25 • 11,1 և 56,8 • 0,2
47,175>11,36
ե) 0,705 • 9,43 և 8,99 • 0,77
6,64815<6,9223
զ) 0,006 • 1000 և 100 • 0,083
6<8,3
- Կատարիր բազմապատկում․
ա) 6,251 ⋅ 7 =43,757
բ) 0,302 ⋅ 5 =1,51
գ) 18,11 ⋅ 30 =54,33
դ) 14,55 ⋅ 2 =29,1
ե) 0,04 ⋅ 85 =3,4
զ) 6,37 ⋅ 9 =57,33
է) 7,86 ⋅ 12 =4,32
ը) 12,5 ⋅ 80 =1,000
թ) 31,232 ⋅ 25 =780,80
- Ճանապարհորդը 4 ժ քայլել է 5,2 կմ/ժ արագությամբ և 3 ժ՝ 4,8 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է նա անցել։
- Հաշվիր արտահայտության արժեքը․
ա) (6,4 ⋅ 0,5) ⋅ 0,2 =0,64
բ) (15,2 ⋅ 6) ⋅ 8,7 =793,44
գ) 8,1 ⋅ (10,1 ⋅ 0,93) =76,0833
դ) 9,8 ⋅ 6,5 ⋅ 4,3 =273,91
Լրացուցիչ առաջադրանք
- Կատարիր բազմապատկում․
ա) 12 ⋅ 0,36 =4,32
բ) 200 ⋅ 1,25 =250
գ) 5 ⋅ 66,99 =334,95
դ) 4 ⋅ 2,575 =10,3
ե) 77 ⋅ 0,98 =75,46
զ) 134 ⋅ 1,73 =231,82
է) 85 ⋅ 18,43 =1566,55
ը) 9 ⋅ 34,392 =309,528
թ) 236 ⋅ 7,24 =1708,64
- Երկու քաղաքների միջև եղած ճանապարհը մեքենան կարող է անցնել 5 ժամում, եթե ընթանա 80 կմ/ժ արագությամբ։ Սակայն մեքենան ճանապարհի առաջին կեսն անցել է 100 կմ/ժ արագությամբ, երկրորդը՝ 50 կմ/ժ։ Ինչքա՞ն ժամանակում է մեքենան անցել ամբողջ ճանապարհը։
